Chúa Nhật Lễ Thánh Gia - Năm B

CHÚA NHẬT LỄ THÁNH GIA

SƯU TẦM

Giáo lý thư Cô-lô-xê trình bày vai trò của Ðức Giê-su Ki-tô trong kế hoạch tạo dựng và cứu chuộc của Thiên Chúa. Thánh Phao-lô quan tâm đến đức tin của anh chị em tín hữu Cô-lô-xê, nhất là khi họ sống trong một môi trường bị ảnh hưởng do những học thuyết bề ngoài hấp dẫn mà thực ra sẽ đưa tín hữu xa dần Chúa Ki-tô. Thánh tông đồ muốn nhấn mạnh đến việc cần phải "bén rễ sâu và xây dựng đời mình trên nền tảng là Ðức Giê-su Ki-tô" (2:7), để khi đã kết hợp với Chúa Ki-tô Phục sinh, đời sống Ki-tô hữu mới có thể gây ảnh hưởng và thay đổi được gia đình và xã hội.

Mặc dù chúng ta đọc thấy chỉ thị của thánh Phao-lô về đời sống gia đình trong đoạn 3:18-4:1, nhưng Phụng vụ Lời Chúa lại trích dẫn đoạn 3:12-21, là có ý trình bày một nguyên tắc sống cho gia đình phải bắt đầu từ đời sống cá nhân. Nói cách khác, muốn có được một gia đình hòa thuận (câu 18-21) thì trước hết mỗi phần tử "phải có lòng bác ái" (câu 12-17).

a) Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái

Ðể quảng diễn định đề này, thánh Phao-lô muốn mỗi người chúng ta hãy nhìn lại chính mình và hỏi: Tôi là ai? Câu trả lời rất quan trọng, vì nó xác định bản chất của chúng ta, không chỉ dựa trên nền tảng nhân bản nhưng là trên cấp độ của Thiên Chúa. "Anh em là những người được Thiên Chúa tuyển lựa, hiến thánh và yêu thương." Khi Thiên Chúa thi hành kế hoạch ba bước (tuyển lựa, hiến thánh và yêu thương) là Người muốn chúng ta sẽ sống như con cái của Người, tức là sống như Người dạy, hoặc cụ thể hơn, sẽ sống theo gương mẫu Con Một Người là Ðức Ki-tô. Thiên Chúa quá "cẩn thận" đến độ không chỉ dạy dỗ suông, nhưng còn cho chúng ta một gương mẫu sống động để chúng ta không còn vịn vào lý do "ngoài sức con người, không làm nổi." Căn tính của chúng ta là "được Thiên Chúa yêu thương" cho nên chúng ta phải sống theo căn tính của mình.

Thực vậy, chúng ta hiện hữu là do tình yêu Thiên Chúa. Trong Ðức Ki-tô, Thiên Chúa đã tạo dựng muôn loài muôn vật và chúng ta. Phương thức hoạt động của Thiên Chúa bao giờ cũng dựa trên yêu thương. Yêu thương là động lực thúc đẩy mọi hành động của Thiên Chúa. "Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một" (Ga 3:16). Ðức Ki-tô cũng đi theo cùng một đường lối hành động của Thiên Chúa. "Ðức Giê-su trông thấy một đám người đông đúc thì chạnh lòng thương và chữa lành các bệnh nhân của họ" (Mt 14:14). Hoặc "Người chạnh lòng thương, giơ tay đụng vào anh và bảo: Tôi muốn, anh sạch đi!" (Mc 1:41). "Người chạnh lòng thương" đã trở thành một điệp khúc được lập lại mỗi lần trước khi Chúa Giê-su chữa lành, làm phép lạ bánh hóa nhiều... và tất cả những hành động của Người được kể lại trong sách Tin Mừng. Chúa Giê-su đã đặt lòng bác ái trên hết mọi đức tính, rồi Người dạy: "Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy yêu thương anh em" (Ga 13:34). Nguyên tắc sống của Người là vì yêu thương và yêu thương cho đến cùng, đến chết trên thập giá. Trình bày định đề "Trên hết mọi sự, anh em hãy có lòng bác ái," Thánh Phao-lô đã hoàn toàn dựa trên mẫu mực tình yêu Thiên Chúa và gương sống động của Ðức Ki-tô. Những điều ngài kể ra tiếp theo chỉ là một số những hành động cụ thể, thường gặp trong đời sống hằng ngày chúng ta. Nhưng trên hết cần phải có nguyên tắc căn bản là yêu thương.

b) Lòng bác ái là mối dây liên kết tuyệt hảo

Sau khi đã xác định vị trí của lòng bác ái đứng trên mọi đức tính, thánh Phao-lô nói đến dụng tính toàn năng của lòng bác ái, đó là liên kết. Liên kết mang những chiều kích khác nhau. Trước hết nó liên kết chúng ta với anh chị em trong cùng một Thân thể mầu nhiệm là Giáo Hội. Khi mọi phần tử trong Giáo Hội được ràng buộc với nhau trong tình bác ái thì dấu hiệu rõ ràng nhất và mạnh mẽ nhất là chính sự bình an. Không có những chống đối giáo dân với cha xứ. Không có những mắng chửi, lên án từ trên tòa giảng chĩa vào giáo dân. Không có những phe phái theo cha, theo ông trùm ông trưởng trong giáo xứ. Không có thư nặc danh nói xấu cha xứ. Không có những tranh giành giữa hội đoàn này với hội đoàn kia...

Thánh Phao-lô cũng nhắc đến mối liên kết giữa chúng ta với Ba Ngôi Thiên Chúa: Ðức Ki-tô, Thần Khí và Thiên Chúa Cha. Lòng yêu thương sẽ giúp chúng ta để cho "lời Ðức Ki-tô ngự giữa chúng ta thật dồi dào phong phú." Lòng yêu thương sẽ thúc giục chúng ta nương theo sự linh hứng của Thánh Thần để ngợi khen Thiên Chúa qua lời ca tiếng hát. Lòng yêu thương sẽ mở lòng chúng ta để nhận ra những ân sủng Thiên Chúa ban cho và luôn luôn biết cảm tạ Thiên Chúa Cha.

Nhưng đặc biệt nhất và thực tế nhất, lòng yêu thương là mối dây liên kết mọi phần tử trong gia đình lại với nhau. Ðiều chắc chắn là thánh Phao-lô không chủ trương một mối quan hệ giữa vợ chồng theo kiểu "chồng chúa vợ tôi" hoặc quá nghiêm khắc giữa cha mẹ với con cái. Ðọc đoạn thư này cũng như đoạn Ê-phê-xô 5:21-33, chúng ta phải đọc dưới ánh sáng của định đề "Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái" (Cl 3:14) và theo nguyên tắc "Vì lòng kính sợ Ðức Ki-tô, anh em hãy tùng phục lẫn nhau" (Ep 5:21). Nếu lấy định đề và nguyên tắc ấy làm căn bản, thì những động từ "tùng phục, yêu thương, vâng lời" chỉ là những cách diễn tả khác nhau về cùng một thực tại là thực thi lòng yêu thương, chứ không thể hiểu theo nghĩa đen của những từ ấy.

Có lẽ hơn ai khác, người Việt Nam chúng ta cần phải nghiền ngẫm những lời Kinh Thánh này, để chúng ta vượt qua được những gò bó quá đáng do ảnh hưởng của một xã hội quá đóng kín và khắt khe. Nếu Tin Mừng của Chúa Ki-tô được loan báo để bênh vực những kẻ bị xã hội loại bỏ chèn ép và nếu Thánh Gia thất là một gương mẫu giải phóng gia đình khỏi những định chế bất công, thì Tin Mừng về lòng yêu thương và gương sống của Thánh Gia thất càng có ý nghĩa hơn đối với gia đình Công giáo Việt Nam. Tuy nhiên điều ấy không có nghĩa là phá bỏ hoàn toàn lề thói của gia đình Việt Nam. Quan trọng hơn, đó là suy nghĩ điều hay điều dở và gạn lọc, đối chiếu, để đưa gia đình Công giáo Việt Nam rập theo khuôn mẫu Thánh Gia thất. Quả thực là một thách đố vô cùng lớn lao!

Câu hỏi gợi ý chia sẻ

Chúng ta thường nghe về một nguyên tắc sống do đức Khổng Tử đề ra: Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Dựa theo suy tư của thánh Phao-lô, tôi đã tu thân bằng cách tập sống theo lòng yêu thương như thế nào? Tôi có những chia sẻ gì về sống trong gia đình theo định đề "Trên hết mọi đức tính, anh em hãy có lòng bác ái"? Sống lòng bác ái đã ảnh hưởng thế nào trên gia đình tôi?

Có thực sự là tình yêu liên kết tôi với cộng đoàn, với gia đình, với xã hội... hay là một động lực nào khác, như tiền bạc, danh vọng...?

Suy nghĩ về những sứt mẻ trong những quan hệ gia đình, cha mẹ-con cái, vợ-chồng, anh-chị-em... và đưa ra những cố gắng sửa chữa.