Năm nào cũng thế, Giáo
hội dành cả một mùa chay dài để mời gọi chúng ta ý thức thân phận nhỏ
nhoi mỏng dòn nơi bản tính con người của mình, vốn dễ bị tội lỗi thống
trị. Nghi thức xức tro chính là nghi thức khai mạc mùa chay. Nó là hành
động hữu hiệu và cụ thể nhất nhắc nhỡ ta về thân phận và kiếp người nhỏ
nhoi mỏng dòn ấy. Để khi cúi đầu nhận lãnh một chút tro từ tay thừa tác
viên, bạn và tôi hiểu rằng: Thân phận này chỉ là bụi tro, Bởi thế, nghi
thức xức tro là một nghi thức sám hối ý nghĩa nhất.
Nếu ta xức tro bằng một ý hướng ngay lành, bằng một tâm hồn thành thật,
nghi thức này sẽ cho ta sự khiêm tốn cần thiết để đón nhận bài học của
một sự thật rất quí giá: xuất phát từ tro bụi, thân phận được hoàn trả
cho bụi tro. Chỉ cầm một lần xuôi tay nhắm mắt là đủ để tất cả tan biến.
Đồng thời mùa chay còn giúp ta có đủ thời gian chuẩn bị tâm hồn đón mừng
mầu nhiệm Phục Sinh, đón mừng vị thủ lãnh của ta vượt qua sự chết, sự
đau khổ đưa ta vào nguồn sống thật. Dẫu chỉ là tro bụi, nhưng nhờ Chúa
Kitô, thân phận bụi tro không mất đi, không tan biến đời đời, nhưng lại
được mặc lấy sự sống vĩnh cửu, sự sống phục sinh huy hoàng của chính
Chúa Kitô.
Với hai tâm tình chính của mùa chay: ý thức thân phận của bản thân và
chuẩn bị tâm hồn đón mừng mầu nhiệm Phục sinh như thế, Giáo Hội mời gọi
ta ăn năn sám hối, mời gọi ta trở về với Chúa bằng nỗ lực nên thánh của
mình. Bài học của sự trở về và nên thánh của các thánh sẽ là bài học cụ
thể cho ta noi gương bắt chước. Tôi muốn nói với bạn về cuộc trở lại của
thánh Phaolô tông đồ.
Sách Công vụ tông đồ cho biết, thánh Phaolô là một thanh niên Do-thái
nhiệt thành và rất sùng đạo. Phaolô không thể chấp nhận giáo thuyết quá
mới mẽ của ông Giêsu, một thứ giáo thuyết dường như đi ngược lại mọi lề
luật, mọi truyền thống của cha ông. Chính bản thân ông Giêsu đã bị các
bậc lãnh đạo trong đạo Do-thái và chính quyền đế quốc giết chết nhục nhã
và thảm hại trên thật giá. Cuộc đời Giêsu đã chấm hết từ đó, vậy mà
những người tự xưng là môn đệ của Giêsu lại rao giảng ở khắp nơi rằng
Giêsu đã sống lại, không những vẫn sống cho đến nay, mà sẽ sống đời đời.
Đám môn đệ khờ dại ngu ngốc còn cho rằng: Giêsu là Con Thiên Chúa, là
Đấng Cứu thế mà trần gian này chỉ có một. Mỉa mai thay! Làm sao một
người đạo đức như Phaolô, rất mực tôn thờ Chúa như Phaolô lại có thể
chấp nhận những điều ấy. Phạm thượng đến thế là cùng!
Chưa hết, đám môn đệ đáng thương đó còn hăng say gieo rắc cái lý thuyết
đầy tội lỗi ấy khắp nơi. Bây giờ lũ người mê muội ấy càng lúc càng đông.
Phải chặng đứng. Phải tiêu diệt. Phải bảo vệ tôn giáo và truyền thống
của cha ông.
Và cuộc tử đạo đầu tiên bắt đầu. Một người thanh niên cũng ngoan đạo
không kém gì Phaolô: Stêphanô. Khác một điều, Stêpanô lại trung thành
với Giêsu quá mức, sẵn sàng chết để tuyên xưng niềm tin vào Giêsu. Tội
của Stêphanô đáng chết lắm. Ngày tử hình Stêphanô, Phaolô đã làm chứng
nhân cho cuộc hành huyết này. Từ đó chàng trai Phaolô càng hăng say bảo
vệ Do-thái giáo. Anh đã lên Giêrusalem, xin các bậc lãnh đạo chứng minh
thư để đi Damas bắt hết bọn người ngu ngốc tin tưởng vào Giêsu, đem về
Giêrusalem mà xử tội.
Phaolô lầm to. Các môn đệ của Chúa Giêsu không hề ngu ngốc, chỉ có
Phaolô là không hiểu biết gì. Phaolô không hề là đối tượng thù ghét của
Giêsu. Chỉ có Phaolô là thù ghét Giêsu và bắt bớ môn đệ Ngài mà thôi.
Phaolô đâu có ngờ rằng, chính khi ra sức bảo vệ đạo giáo, bảo vệ truyền
thống của cha ông, Phaolô đã kịch liệt chống đối Thiên Chúa, phạm thượng
đến mức quá sức tưởng tượng và tàn nhẫn vô song khi đổ máu các môn đệ.
Chính Giêsu chẳng những không thù ghét mà còn muốn Phaolô trở lại làm
môn đệ cho Ngài. Buổi trưa hôm ấy, tiếng của Chúa Giêsu uy hùng trong
ánh sáng huyền diệu siêu phàm: "Saolô, Saolô sao người bắt bớ Ta?", đã
xô Phaolô ngã ngựa trong cơn khiếp sợ kinh hoàng. Từ đó Phaolô đã đổi
đời. Chàng trai Saolô ngày nào hăng say chống phá đạo mới của thủ lãnh
Giêsu bao nhiêu, giờ đây trở nên thánh Phaolô hăng say gìn giữ và bảo vệ
giáo huấn của Giêsu bấy nhiêu. Chúa Giêsu đã không lầm khi chọn một kẻ
thù nghịch với mình làm môn đệ. Bởi kẻ thù nghịch ấy bây giờ đã trở
thành một trong những môn đệ hàng đầu trong số các môn đệ. Phaolô nguyện
suốt đời tôn thờ Chúa Giêsu, suốt đời trung thành với giáo huấn của
Ngài. Thánh Phaolô đã nên giống Thầy Giêsu cho đến mức, cuối đời, sau
những năm tháng dài vất vả bôn ba khắp nơi để rao giảng giáo huấn của
Thầy, đã hiến dâng dòng máu, hiến dâng mạng sống của mình làm chứng tá
cho giáo huấn đó.
Thánh Phaolô là tấm gương cho sự quyết tâm trở về và trung thành với
Chúa của Chúng ta. Cuộc trở về của ngài là bài học của sự dứt khoát từ
bỏ quá khứ mà ta cần học lấy cho chính mình, để dù có tội lỗi đến đâu,
có bất xứng cách mấy, ta vẫn có thể nhìn vào đó mà đứng lên, làm một
cuộc đổi đời như thánh Phaolô.
Không chỉ là tấm gương tuyệt hảo cho ta, trong bài đọc hai của lễ Tro
hôm nay, bài trích thư gửi giáo dân thành Côrintô, thánh Phaolô còn mời
gọi: "Nhân danh Chúa Kitô, tôi năn nỉ anh em hãy làm hòa cùng Thiên
Chúa". "Tôi năn nỉ anh em"! Lời mời gọi sao mà tha thiết quá, đáng yêu
quá. Từ một con người quá xa lạ với đạo Chúa, xa lạ đến mức như là tội
ác, vậy mà giờ đây lại có những lời chân thành thấm thía đến thế. Con
người đó rất đáng để bạn và tôi khâm phục. Cả con người và lời "năn nỉ"
đó rất đáng cho ta học lấy và nghe theo để cả đời ta cũng sẽ tốt lành
thánh thiện như ngài.
Có ai ngờ một kẻ chống đạo lại trở thành thánh nhân. Thánh Phaolô, một
bầu trời hy vọng cho ta. Ngay cả một lần chối Chúa cũng chưa từng, và sẽ
không bao giờ dám có một ý nghĩ nào manh nha như thế, đừng nói chi đến
chống đối Thiên Chúa, chúng ta tin tưởng điều mà thánh Phaolô đã đạt
được hôm nay, nhờ tình yêu của Chúa, ta cũng sẽ đạt được trọn vẹn như
thế.
Mùa chay, rắc một chút tro tàng lên đầu để mỗi ngày ý thức thân phận bé
nhỏ của mình mà cảm nhận lòng thương xót của Chúa, mà nỗ lực cộng tác
với ơn Chúa. Nhờ đó ta dám hy vọng chính bản thân ta có thể bước ra từ
thân phận tội nhân để trở thành thánh nhân. |