“Đời sống con người chóng qua như cỏ. 
Như bông hoa nở trong cánh đồng. 
Một cơn gió thoảng đủ làm nó biến đi,
Nơi nó mọc cũng không còn mang vết tích”. 
(Tv. 102:3)

Một thực tế trước mắt, một sự thật trần trụi về thân phận và số kiếp con người mà hầu như không mấy ai quan tâm, suy nghĩ. Nó chỉ đụng chạm đến một chút tình cảm khi có người thân hoặc ai đó mà mình quen biết qua đời. Nhưng dù muốn hay không muốn, từ trong sâu thẳm của linh hồn, hình ảnh cái chết đôi lúc cũng khiến chúng ta phải dừng lại để suy niệm.

Chúng ta có bao giờ đọc hoặc nghe và suy nghĩ về câu nói của Đức Đạt Lai Lạt Ma chưa? Ngài nói: “Người ta ai cũng phải chết, nhưng ai cũng sống như mình không bao giờ chết!”

Sống và chết là hai phạm trù đối nghịch nhưng lại bổ túc cho nhau khi nói về thân phân và cuộc đời con người trên dương thế. Có sinh thì phải có tử. Có sống thì phải có chết. Và ai ai cũng phải chết. Tuy nhiên, sống làm sao và chết như thế nào mới là điều khiến mỗi người chúng ta phải suy nghĩ. Có những người mà ngay cả khi còn sống và sau khi chết không ai muốn nhắc đến tên tuổi của họ. Cái chết của họ được xem như một điều may mắn, vui mừng cho nhiều người, có khi cho cả một dân tộc. Thánh Kinh đã nói đến cái chết kiểu này mà lời nguyền rủa xem như áp dụng rất đúng cho những người đã bán rẻ lương tâm, bán rẻ anh em, bán rẻ dân tộc, bán rẻ đồng bào vì những lợi lộc trần gian: “Con Người sẽ ra đi như lời đã viết về Ngài, nhưng khốn cho kẻ đã phản bội Ngài, thà hắn đừng có sinh ra thì hơn!” (Mt 26:24)

Thế nên, để sống cuộc đời có ý nghĩa và để người đời còn nhớ tới mình sau khi đã chết, lời khôn ngoan đã khuyên dạy chúng ta:

“Xin dạy chúng con đếm tháng ngày mình sống,
Ngõ hầu tâm trí được khôn ngoan.” (TV 90:12)

“Đếm tháng ngày mình sống” đồng nghĩa với suy niệm về cái chết, về một ngày không xa mình sẽ phải bỏ lại tất cả khi từ giãi cõi đời. Bởi vì mỗi ngày qua đi là một ngày ta tiến gần đến cái chết.

Như vậy, suy nghĩ về những ngày giờ mình sống trên dương thế để tìm ra ý nghĩa khôn ngoan cho cuộc sống không những giúp ta sẵn sàng khi phải đối diện với cái chết, mà còn giúp cho ta sống tốt, sống hạnh phúc ngay ở đời này nữa. Một cuộc sống không buông thả, lo lắng, buồn phiền, mánh mung, chộp giật như cái nhìn của những người cứ nghĩ rằng mình không bao giờ chết, muốn sống lâu, sống hưởng thụ để rồi phải hối hận, cay đắng bỏ lại tất cả khi giờ chết đến.

Từ trong cái triết lý sâu thẳm của nó, chết còn được coi như là một mầu nhiệm: “Mầu nhiệm sự chết!”

Gọi chết là một mầu nhiệm, vì từ trước tới giờ chưa có ai thoát được cái chết. Ai cũng phải chết: trẻ con chết, người trung niên chết, người cao niên chết. Người giàu sang, quyền quí, người nghèo khổ, dân dã, người học thức, người bình dân, đơn sơ tất cả đều phải chết. Nhưng không ai biết mình sẽ chết cách nào, chết ở đâu và chết khi nào?! Với hàng trăm, ngàn, vạn kiểu cách và cái chết khác nhau không ai giống ai đã tạo cho cái chết một hình ảnh đầy bí ẩn. Ngoài ra, những gì sẽ diễn ra bên kia sau cái chết, số phận của mỗi người sẽ ra sao mãi mãi cũng vẫn là một bí mật!

Tóm lại, suy về sự chết, chuẩn bị cho ngày, giờ chết đối với các bậc thánh nhân, những hiền nhân quân tử chính là một hành động khôn ngoan. Một sự khôn ngoan của những tâm hồn công chính, của những con người sống đời sống xứng đáng với thân phận và kiếp người: “Khởi đầu khôn ngoan là lòng kính sợ Thiên Chúa và hiểu biết Đấng Chí Thánh mới là sự hiểu biết thật.” (Proverbs 9:10)

Lòng kính sợ Thiên Chúa sẽ dẫn đến khôn ngoan, và hiểu biết về Ngài mới là sự hiểu biết thật. Đây là sự khôn ngoan chân thật, sự hiểu biết cần thiết để giúp con người sống nên, sống đẹp và sống ý nghĩa cuộc sống này. Nó giúp cho con người biết đâu là giá trị thật và đâu là những cám dỗ, những đam mê, những ích kỷ, hẹp hòi cần phải từ bỏ, phải xa tránh.

Tóm lại, sống để chuẩn bị cho cái chết là một đời sống khôn ngoan. Riêng đối với người Kitô hữu thì sự khôn ngoan ấy còn dẫn họ đến chỗ nhận biết và chiếm hữu được Thiên Chúa, vì: “Điều quan trọng là khi thời gian đến, lúc ta phải ra đón Chúa Kitô như mười cô trinh nữ ra đón chàng rể, ngọn đèn tình yêu tức là lòng kính mến Thiên Chúa có còn cháy sáng hay không? Nếu luồng gió tội lỗi làm tắt ngọn đèn yêu mến trước giờ chết, ta còn có cơ hội thắp sáng lại bằng tinh thần thống hối. Nhưng nếu khi ta bước qua ranh giới sự chết mà đèn tắt, thì thời giờ đã chấm dứt!” (Sống Đạo Giữa Đời, tr.56).

“Người ta ai cũng phải chết”, do đó, ta không thể sống “như mình không bao giờ chết!”.