Tuổi già, buổi sáng thức dậy, nghe gân cốt
đau rêm mà mừng, v́ biết ḿnh c̣n sống. Đại
ư viết như vậy, trong một cuốn sách Mỹ mà
ông Tư đọc được, làm ông thấm thía cái hạnh
phúc lâng lâng của từng sớm mai khi vừa tỉnh
giấc. Bạn bè cùng trang lứa với ông, nhiều
người đă về với Diêm Vương khi c̣n trẻ măng,
v́ cuộc tương tàn khốc liệt dài ngày trên
quê hương. Nhiều người khác gục ngă trong
trại tù v́ đói khát, bệnh tật, mồ hoang vùi
cạn. Một số khác nữa, v́ khao khát tự do mà
chôn thân dưới đáy biển, hoặc chết khô giữa
rừng sâu. Không ít người c̣n lại, tử thần
cũng đă đón mời v́ bạo bệnh, khi tuổi năm
sáu mươi. Phần ông vẫn c̣n dai dẳng sống sót
cũng là ân huệ trời ban, không vui hưởng
tháng ngày, cũng uổng lắm sao!
Ư nghĩ đó làm ông mỉm cười sung sướng. Ông
vẫn trùm thân trong chăn ấm. Tội chi mà dậy
sớm cho mệt. Mỗi khi nghe tiếng khởi động
máy xe từ hàng xóm vọng qua trong buổi tinh
sương, ông càng vui sướng hơn, v́ không c̣n
phải vùng dậy giữa đêm đen, lặn lội đi kiếm
cơm hàng ngày như mấy gă trẻ tuổi ở cạnh
nhà. Về hưu rồi, mỗi tuần hưởng bảy ngày chủ
nhật, bảy ngày thảnh thơi. Hết áp lực của
công việc hàng ngày, không phải lo lắng bị
thất nghiệp khi kinh tế khủng hoảng xuống
dốc. Khoẻ re.
Cứ nằm trùm chăn ấm nghe nhạc mềm văng vẳng
ru đưa, phát ra từ cái radio nhỏ, có khi ông
chợp thêm được một giấc ngủ ngắn ngon lành.
Ngủ chán th́ dậy. Bước xuống giường, dù khớp
xương sưng đau, đi khập khễnh ông cũng thầm
cám ơn cái chân chưa liệt, c̣n lê lết được.
Chưa phải nằm dán lưng vào giường như một số
người bất hạnh khác. Những kẻ này mà nhích
được vài bước cà thọt như ông, th́ chắc họ
cũng sướng rân người. Ông thầm bảo, có thêm
được một ngày để sống, để vui, để yêu đời.
Bệnh hoạn chút chút, th́ phải mừng, chứ đừng
có nhăn nhó than văn ỉ ôi.
Mỗi khi đánh răng rửa mặt, ông lầm thầm: “Ḿnh
sướng như vua rồi, có nước máy tinh khiết để
dùng. Giờ nầy, cả thế giới, có hơn một tỉ
người thiếu nước để nấu ăn, để tắm giặt và
nhiều tỉ người khác không có nước sạch, phải
uống nước dơ bẩn.” Dù cái bàn chải đánh
răng đang ngọ ngoạy trong hàm, ông cũng ư ử
hát ca. Khi áp cái khăn tẩm đầy nước lên
mặt, ông cảm được cái mát lạnh và niềm sung
sướng chứa chan đang lan tỏa chạy khắp
người. Ông biết đang được ân sủng của trời
đất ban cho trong tuổi già.
Ngồi lên cái bồn cầu êm ái, nhà cầu sạch sẽ,
trắng toát, thơm tho, không vướng một chút
mùi vị hôi hám, đèn đóm lại sáng trưng, có
nhạc văng vẳng từ radio, ông cầm cuốn sách
thưởng thức chữ nghĩa của “thánh hiền”, tư
tưởng của Đông Tây. Không bao giờ ông quên
cùng giờ phút nầy, có hơn ba tỉ nhân loại
không có cầu tiêu để làm cái chuyện khoái
lạc thứ tư. Có người phải ra đồng lồng lộng
gió, mà làm chuyện “nhất quận công, nh́ ị
đồng”. Phải gấp gấp cho xong chuyện, không
nhẩn nha được, v́ hai tay phải múa lia lịa
hất ra đàng sau, để xua đuồi lũ ruồi đồng
đang vo ve “oanh tạc”. Xong việc, may mắn
lắm th́ có lá chuối khô mà lau chùi, c̣n
không th́ dùng đất cày, đá cục, nắm cỏ, que
nhánh cây tươi, khô. Ông cứ nhớ thời làm
việc ở quận lị, chỉ có nhà tiêu lộ thiên,
hai tấm ván bắt ngang qua một hầm cầu lộ
thiên, nắng xông hơi phân người lên nóng
hừng hực rát cả mặt, bên dưới gịi bọ lúc
nhúc lổm nhổm làm thành một tấm màn
trắng-ngà chuyển động. Có con gà ở đáy hầm,
nó đang thưởng thức ngon lành món gịi bọ,
thấy ông xuất hiện bất thần, sợ hăi hoảng
hốt đập cánh bay lên kêu quang quác và vung
văi ‘ám khí’ khắp trong không gian, làm ông
cũng khiếp viá, ôm đầu phóng chạy dài. Nghĩ
đến chừng đó thôi là ông đủ cảm được cái
sung sướng đang có ngay bây giờ. Ngồi thật
lâu, đọc cho xong mấy trang sách, mới nhởn
nhơ rời pḥng.
Ông Tư tự đăi một b́nh trà nóng, một ly cà
phê thơm, rồi nấu nồi cháo gạo tẻ đặc rền ăn
với cá kho mặn. Dọn ra bàn, đèn vàng soi một
khoảng ấm cúng. Ông thong thả vừa hớp nhâm
nhi, vừa ăn từng muỗng cháo, chất gạo béo
tạo vị giác đi qua trong cổ họng. Ông lầm
thầm: “Ngon, cao lương mỹ vị cũng không
bằng”. Ông thường ngâm nga hai câu thơ : “Vợ
cũ, chó già, tô cháo nóng. Ba nguồn thân
thiết dạt dào thương” . Mắt ông dán vào
trang thơ đang cầm trên tay, gật gù thưởng
thức ư lời hoa gấm. Ông trầm ḿnh vào những
gịng thơ, tim xao xuyến xúc động mênh mang.
Thỉnh thoảng ông dừng lại, và nói nhỏ cho
chính ông nghe: “Tiên trên trời cũng chỉ
sướng và thong dong như thế này là cùng”.
Ông nhớ đến cái thời “tiến nhanh, tiến mạnh,
tiến vững chắc lên xă hội chủ nghĩa”, buổi
sáng bụng đói meo, vác cuốc đi làm lao động
tay chân nặng nhọc, ráng uống một bát nước
lă để cầm hơi và đánh lừa cái bụng đang sôi
sồn sột. Bây giờ được như thế nầy, phải biết
cám ơn ân sủng của trời ban cho. Biết bao
nhiêu tỉ người trên thế giới này mơ ước được
có một buổi sáng thảnh thơi và no ấm như ông
mà không được nhỉ?
Nh́n xuyên qua cửa pḥng ngủ, ông thấy bà vợ
nằm ngủ giấc yên b́nh, ḷng ông dạt dào niềm
thương. Bà đă cùng ông mấy mươi năm dắt d́u
nhau trong phong ba băo táp của gịng đời
nghiệt ngă. Đă chia sẻ ngọt ngào cũng như
đắng cay của một thời khói lửa điên đảo. Giờ
này, may mắn vẫn c̣n có nhau trong cuộc đời,
thương yêu thắm thiết, nhường nhịn nâng đỡ
chăm sóc ngày đêm. Không như những cặp vợ
chồng già khác, cứ lục đục gây gổ nhau,
tranh thắng thua từng li từng tí, làm mất
hạnh phúc gia đ́nh. Ông thương bà biết an
phận thủ thường, không đứng núi ầy trông qua
núi nọ. Ông thấy bà hiền lành và có trái tim
đẹp như thánh nữ. Ông muốn vào pḥng, hôn bà
lên trán, nhưng ngại làm vợ mất giấc ngủ
ngon buổi sáng. Ông lại cám ơn trời đă đem
bà buộc vào đời ông. Ông cười và nhớ câu nói
của một nhà văn nào đó: “Đời sống không
thể thiếu đàn bà, nhưng sống được với một
người đàn bà không phải dễ.”
Ông Tư ra vườn. một mảnh đất nhỏ trồng vài
cây hoa, hương thơm thoang thoảng, có tiếng
chim kêu đâu đó líu lo vọng lại. Mấy đoá hoa
sặc sỡ c̣n đọng sương đêm lóng lánh. Nắng
mai ấm áp phả lên da thịt ông, tạo thành một
cảm giác dịu dàng, êm ái. Ông vươn vai, xoay
người trong thế thể dục chậm, xương sống
được thư giăn kêu răng rắc, đă đời. Hít thở
và phất tay chừng mười lăm phút cho máu
huyết lưu thông. Loại thể dục nầy đă giúp
ông bớt được những cảm mạo thông thường, ông
tin vậy.
Ông Tư thay áo quần để đi ra đường. Cầm cái
áo lành lặn bằng vải tốt trên tay, ông
thường nhớ đến thời đi tù, khâu bao cát làm
áo, rách tả tơi, không đủ che gió lạnh thấu
xương của núi rừng. Thế mà cũng có nhiều tù
nhân khéo tay và nghịch ngợm, khâu bao cát
thành bộ đồ lớn, đủ ba mảnh, và làm luôn cả
cái “cà vạt”, mang vào trông cũng sang trọng
như đi ăn đám cưới. Nhớ lại thời đó mà rùng
ḿnh. C̣n sống sót, và đến được đất nước tự
do này, cũng là một điều mầu nhiệm lạ lùng.
Ông Tư đi ra đường, xe cộ vùn vụt qua lại
liên miên. Lề đường rộng, phẳng phiu, sạch
sẽ. Bên kia là giao điểm của hai xa lộ, các
nhánh cầu cao đan uốn éo chồng chất lên
nhau, ṿng vèo trên không, như những nùi
rối. Ông Tư thầm cám ơn tiền nhân đă đổ sức
lực, mồ hôi, tài nguyên khai phá và xây dựng
nên những tiện nghi nầy cho ông nhảy xổm vào
hưởng dụng, mà không ai có một lời ganh
ghét, tị hiềm. Ông, từ một trong những nước
lạc hậu nhất của hành tinh nầy, bị chính
quyền cuả xứ ông bạc đăi, kỳ thị, kềm cặp và
lấy hết các tự do cơ bản. Đến đất nước này,
ông được b́nh đẳng, có công ăn việc làm hợp
với khả năng, con cái ông được đến trường,
học hành thành tài, có nghề nghiệp vững chắc
và sống với mức trung lưu. Ông cảm thấy c̣n
nợ quê hương mới nầy quá nhiều thứ, từ tinh
thần đến vật chất, mà biết không bao giờ trả
lại được một phần nhỏ nào. Ông Tư vừa đi bộ
vừa ca hát nho nhỏ.
Một người cảnh sát cao lớn dềnh dàng đi
ngược đường chào ông, ông chào lại bằng lời
cám ơn đă giữ ǵn an ninh cho dân chúng sinh
sống. Người cảnh sát cười và nói đó là bổn
phận, v́ lương bổng của ông ấy được trả bằng
thuế của dân chúng, trong đó có ông. Ông Tư
thấy trong ḷng b́nh an, ông không làm điều
ǵ phạm pháp, th́ không sợ ai cả. Ông đọc
trong báo, thấy có những xứ, dù không làm ǵ
sai quấy cả, cũng bị cảnh sát giao thông
chận lại đ̣i tiền, nếu không cho tiền, th́
bị quy kết đủ thứ tội mà ḿnh không có.
Nắng chiếu hoe vàng cả dăy phố của một ngày
thu, ông Tư bước đi mà ḷng rộn ră. Gặp ai
cũng chào, cười vui vẻ. Nghe ông chào hỏi
nồng nhiệt, mọi người đều vui theo. Thấy một
ông cụ mặt mày đăm đăm rầu rĩ đi ngược
đường, ông Tư lớn tiếng:
“Chào cụ? Có mạnh khỏe không? Hôm nay
trời nắng đẹp quá!” Ông cụ trả lời qua
loa: “Tàm tạm, chưa chết! Chán cái mớ
đời.” Ông Tư nói to: “Việc chi mà
chán đời cho mệt cụ ơi. Chưa chết là vui lắm
rồi. Cụ có biết là chúng ta đang sung sướng
phước hạnh, tội chi phí phạm thời gian để
buồn nản?” Ông cụ thở dài: “Ai cũng
có nhiều việc âu lo! Đời đâu có giản dị! À,
nầy, mà h́nh như ông đau chân, bước đi không
được b́nh thường? Thế th́ vui nỗi ǵ? ” Ông
Tư cười lớn:“Vâng, tôi đau chân, nhờ đau
chân mà tôi thấy được niềm vui hôm nay lớn
hơn, v́ c̣n đi được, bước được, chứ chưa
phải nằm nhà. Cụ ơi, nếu lo âu mà giải quyết
được những khó khăn, th́ nên lo. Nhưng nếu
lo âu, mà không giải quyết chi được, th́ hăy
vui lên, cho đỡ phí phạm ngày tháng trời
cho” Ông cụ già lắc đầu bỏ đi.
Ông Tư xà vào ngồi trên ghế đá mát lạnh của
công viên dưới tàng cây có bóng nắng lung
linh. Nh́n bọn trẻ con chơi đùa la hét lăn
lộn trên băi cát, ông vui lây với cái hồn
nhiên của chúng. Bên kia đồi cỏ, có đôi nam
nữ nằm dưới gốc cây, kê đầu lên tay nhau,
tóc đổ dài óng ánh, thỉnh thoảng vang tiếng
cười rúc rích. Đất nước nầy ấm no và thanh
b́nh quá, sao có nhiều người c̣n kêu ca đời
sống khó khăn? Phải chăng những kẻ này chưa
biết an phận, muốn được nhiều hơn điều đang
có, đang đủ. Không thấy được phước hạnh là
lỗi tại họ. Ông dong tay bắt vài tấm lá rơi
đang quay cuồng trong gió và lấy bút ghi lên
mặt lá mấy gịng thơ vừa thoáng qua trong
trí để ca ngợi cuộc đời. Thấy băi cỏ êm mát,
ông nằm dài, những ṿng tṛn sáng màu vàng
rải rắc trên mgười ông. Gió hiu hiu mát từ
hồ nước vờn qua làm mơn trớn thịt da. Ông Tư
rút từ túi quần một cuốn sách nhỏ có nhan đề
“14 ngàn điều làm nên hạnh phúc”. Tác giả
tập sách nhỏ nầy, thấy đâu đâu cũng là hạnh
phúc tràn đầy. Vấn đề là cảm nhận được cái
sung sướng, cái hạnh phúc đang có. Từ việc
đặt chân lên một tấm thảm mềm êm ái, đến
việc cắn một trái ngọt chín mọng trong
miệng, đến mơ mộng được hát trên bục một hộp
đêm, nghe một lời nói dịu dàng yêu thương…
Hạnh phúc và sung sướng cảm nhận được từ
những điều rất nhỏ nhặt, đơn sơ, tầm thường
nhất trong sinh hoạt hàng ngày. Không cần
phải là ôm chặt người yêu trong ṿng tay,
cũng chẳng phải vật nhau lăn lộn trên
giường, cũng không cần đến việc cầm trong
tay cái vé số trúng độc đắc, hoặc làm chủ
được một ṭa lâu đài sang trọng… Ông nghĩ,
chắc sẽ có người cho tác giả tập sách nầy là
kẻ “lạc quan tếu”. Nhưng thà lạc quan tếu
hơn là bi quan. Đời nầy, có nhiều người đắm
ḿnh trong hạnh phúc, mà cứ tưởng đang ngụp
lặn trong bể khổ. Hoặc đang được phước hạnh
mà không biết và xem thường, chỉ khi mất đi,
hay đă trôi qua, mới biết, th́ đă quá muộn
màng.
Nắng đă xông hơi nồng nóng, ông Tư đón
chuyến xe buưt ra về. Cái vé xe cho người
già rẻ rề, chỉ bằng một phần ba vé b́nh
thường. Ông nói lời cám ơn tài xế, và thấy
mang ơn những người cùng đi xe công cộng
nầy, v́ xem như họ đă gián tiếp gánh một
phần tiền vé cho ông.
Về nhà, bà Tư đă dọn sẵn cơm trưa, mời ông
rửa ráy cho sạch sẽ mà ra ăn. Thấy ly nước
chanh muối, ông cầm uống, chất nước ngọt
ngào mằn mặn chua chua, ngon lành đi qua cổ
họng. Ông nh́n vợ với ánh mắt thương yêu và
nói lời cám ơn cho bà vui. Chưa ăn, mà thấy
bát canh bông bí nấu tôm đă biết ngon. Những
món ăn thanh đạm này, với ông, c̣n ngon hơn
sơn hào hải vị.
Ăn xong, c̣n chút cơm thừa, bà Tư bỏ vào
chén, cất vô tủ lạnh, không dám đổ đi, v́ sợ
phí phạm của trời. Bà nhắc câu nói của ông:“Ngay
giờ khắc nầy, trên thế giới có hơn năm trăm
triệu người đang đói ră, không có một miếng
ǵ đề ăn, và có hơn vài tỉ người ăn chưa no
bụng, và nhiều tỉ người khác quần quật ngày
đêm, cũng chỉ mong có đủ no mà thôi.” Đă
từng đói, nên ông bà không dám phí phạm thức
ăn.
Ông Tư mừng v́ ăn c̣n thấy ngon miệng, không
như một số người khác, ăn ǵ cũng như nhai
đất sét, không muốn nuốt, v́ nhạt miệng, mất
vị giác. Một số người khác c̣n tệ hại hơn
nữa, họ không c̣n ăn bằng miệng được, mà ăn
bằng bụng, nhờ ống dẫn thức ăn nối với dạ
dày, như đổ xăng cho xe hơi.
Ông Tư ngồi vào bàn mở máy vi tính lướt mau
tin tức thế giới biến động. Đôi khi thấy gía
thị trường chứng khoán tụt dốc xuống thấp,
làm nhiều nhà b́nh luận lo ngại. Nhưng ông
Tư cười, ông chẳng thèm để ư, không cần quan
ngại chi cả. Chứng khoán lên hay xuống, cũng
thế thôi. Ông có lo ngại hay quan tâm cũng
chẳng thay đổi được ǵ. Với số tiền hưu
khiêm tốn, và cách ăn tiêu trong khả năng
tài chánh, ông bà Tư chưa bao giờ thấy thiếu
thốn cái ǵ. Có một ông bạn khoe rằng nay đă
thành triệu phú. Bà Tư đùa và hỏi, triệu phú
th́ khác người không là triệu phú cái ǵ?
Ông bạn lúng túng ấp úng không biết phải trả
lời ra sao. Nhưng ông bà Tư chắc chắn rằng,
họ ít tiền, nhưng được sung sướng, đầy đủ
hơn nhiều người giàu triệu phú khác.
Ông Tư rà mắt qua các tin tức và các biến cố
mới nhất. Thật là tuyệt diệu và thần kỳ.
Chuyện vừa xảy trong giờ trước, đă được
tường thuật ngay. Dạo một ṿng tin tức xong,
ông quay qua mở vi-thư của bạn bè. Có những
người bạn xa cách hàng ngàn dặm, mấy chục
năm nay chưa gặp lại nhau, mà thư từ qua lại
liên miên, tưởng như gần gũi trong gang tấc.
Tha hồ hàn huyên tâm sự. T́nh cảm qua lại
thân thiết chứa chan. Nhờ máy vi-tính, khi
viết, tha hồ bôi xoá tẩy sửa lung tung, mà
không cần phải xé tờ nầy, viết lại tờ kia,
vô cùng tiện lợi. Thư viết xong, chỉ cần một
cái nhấp con chuột, bạn ông nhận được ngay
tức th́. Không cần phải nhờ bưu điện chuyển
đi có khi cả tuần mới đến. Hàng chục lá thư
của bạn bè khắp nơi trên thế giới chuyển đến
ông đủ điều hay, lạ, nhiều bài thuốc hiệu
nghiệm, trăm bản nhạc du dương, ngàn h́nh
ảnh tuyệt vời của các thắng cảnh thiên
nhiên, các đoạn phim ngắn đủ thể loại của
nhiều vấn đề khác nhau. Ông cám ơn khoa học
kỹ thuật tiến bộ, đem thế giới mênh mông lại
gần gũi trong không gian và cả thời gian.
Mỗi khi nghe tin một người già bệnh hoạn qua
đời, ông Tư mừng cho họ thoát được thời gian
đau yếu sống không chất lượng. Nhiều người
nằm liệt vài ba năm, không sống, không chết.
C̣n có những kẻ phải cưa tay cưa chân. Ông
vẫn thường mong sau này, nếu được chết, th́
chết mau chóng, yên lành, khỏi qua thời gian
bệnh hoạn lâu ngày.
Có một bạn già mỉa mai, cho ông Tư là “kẻ tự
sướng” ông chỉ cười và nói : “Thà tự
sướng hơn là tự khổ”
Ông Tư thường nghĩ rằng, ông đă và đang được
quá nhiều phước hạnh của trời ban, nhiều ân
nghĩa của nhân loại, xă hội, nhiều t́nh
thương của gia đ́nh, bạn bè, người quen và
cả chưa quen. Ông thấy sung sướng hạnh phúc.
Ông tội nghiệp cho những người suốt đời than
van, nắng không ưa, mưa không chịu, và tự
bôi đen ngày tháng đẹp đẽ của họ, và d́m đời
vào bất măn, khổ đau ./.